Dag Noor, gefeliciteerd met je prentenboek debuut “Matilda en Kleine Vis”. Kun je kort vertellen waar het prentenboek over gaat?

Matilda, een meisje van 5 jaar, gaat met haar oma een weekje op vakantie in een huisje aan zee. Op een middag gaat Matilda op het strand schelpen zoeken. In het zand vindt ze een kuil met water, het lijkt wel een zwembadje. Ze heeft het warm en stapt in het water.
Wie praat daar tegen haar? Het is Kleine Vis. Hij is zijn ouders kwijt. Ook Matilda blijkt veel te ver afgedwaald, waar is oma nou? Matilda en Kleine Vis besluiten om samen te blijven en worden vrienden.

Als de golven het strand oprollen, komt gelukkig oma aangehold. Op veilige afstand van de zee kijken ze samen hoe Kleine Vis met zijn ouders wordt herenigd. De volgende ochtend gaan oma en Matilda op het strand kijken. De kuil is weggespoeld, maar daarvoor in de plaats liggen prachtige schelpen. Matilda maakt er de mooiste zandtaart mee van de vakantie, en oma maakt er een foto van. Als ze weer thuis zijn, komt oma een cadeautje brengen. Het is de foto in een mooi lijstje, een herinnering aan Matilda’s avontuur. En ook Kleine Vis is haar niet vergeten!

Hoe is “Matilda en Kleine Vis’ tot stand gekomen?

Ik ga graag in Frankrijk op vakantie en strijk dan neer bij een dorpje aan de Atlantische Oceaan, Montalivet. Je hoort daar altijd de zee ruisen. Ook wandel ik elke dag langs het strand en zoek dan mooie schelpen. Vijf jaar geleden ontmoette ik daar een Engels kleutertje, Matilda. Op het strand stampten we samen in poeltjes water, achtergebleven tijdens eb. Het meisje had een enorme fantasie, alles aan haar vond ik bijzonder.
1,5 jaar later zat ik na een lange werkdag te dommelen in de trein naar huis. Plotseling daalde het verhaal van Matilda en Kleine Vis neer in mijn hoofd. Ik ben het meteen gaan opschrijven. Het bleek een samenvoeging van mijn vakantiebelevenissen en onverwachte fantasie.

Hoe ben je te werk gegaan qua illustraties, tekst en muziek?

De ruwe versie van het verhaal zat twee jaar in mijn computer. Ik stuurde het soms naar iemand voor commentaar. Begin 2014 werd ik wegbezuinigd op mijn werk bij de omroep als programmamaker en producent klassieke muziek. Van Matilda en Kleine Vis heb ik toen mijn werk gemaakt. Ik ben het gaan herzien en er samen met een redacteur aan gaan werken.

Daarna heb ik aan de illustratrice José Vingerling gevraagd om een proeftekening te maken. Die was meteen raak. Haar kleutertje was gewoon de ideale (fantasie) Matilda.
Omdat ik ook professioneel musicus ben, is muziek een belangrijk onderdeel van mijn leven. Aan mijn goede collega en componist Dominy Clements heb ik gevraagd om muziek bij het verhaal te componeren. Ik wist dat hij iets leuks zou schrijven. Samen hebben we de muziek helemaal op het verhaal toegesneden; de personages kregen ieder een eigen melodietje, belangrijke- en spannende momenten werden extra benadrukt in de muziek. Het resultaat was zo leuk dat we besloten om de muziek uit te breiden zodat we ook in het theater konden spelen. Er kwam een Ouverture bij en een meezing-liedje. In december 2014 hebben we dit opgenomen voor de cd, samen met een kinderkoor uit mijn woonplaats Voorburg. Actrice en stemkunstenares Marijke Beversluis werd mijn vertelster. Ik hoorde haar declameren in een operaatje, en wist meteen dat zij ‘oma’ moest worden.

Welke weg heb je bewandeld voordat “Matilda en Kleine Vis’ ” uit werd gegeven?

In mijn netwerk had ik ooit kennisgemaakt met een eenmans-kinderboekenuitgeverij.
Die heb ik in de lente van 2014 benaderd. De reactie was heel enthousiast en mijn boekje zou daar terecht kunnen. Echter, ik zou pas begin 2015 een contract aangeboden krijgen.
Na een half jaar verloor ik het vertrouwen in deze toezegging en heb toen 2 andere uitgeverijen gepolst: Lemniscaat en Gottmer. Omdat die procedure langzaam gaat – pas na 4 maanden had ik beider antwoord binnen, helaas een afwijzing – besloot ik op eigen houtje verder te gaan.

Wilde ik in 2015-16 ook voorstellingen spelen, dan moest ik beginnen met de acquisitie. In december 2014 stelde ik zelf een contract op voor de illustratrice, en een deadline vast. De cd namen we ook in december op, die moest helpen bij de verkoop aan theaters en zalen.
Omdat ik alles in eigen hand had, kon ik actief aan het hele proces van tekeningen, opmaak tot en met de drukker meewerken. Dat was fantastisch om te doen, en ook heel leerzaam.

Ik wilde de uitgave ook in eigen beheer doen, maar op het laatste moment, in juni 2015, heb ik toch nog Uitgeverij Kiem (inmiddels Prominent) gevraagd om voor mij een ISBN-nummer aan te vragen en mij te vertegenwoordigen bij het Centraal Boekhuis. Voor promotie en eigen verkoop heb ik een website laten bouwen: www.matildaenkleinevis.nl

De uitgever heeft zich ook ingezet voor de promotie, omdat hij zeer enthousiast was.
In december 2015 zag een kennis mijn boek en cd, en heeft mij aanbevolen bij Uitgeverij Rubinstein. Deze hebben Matilda en Kleine Vis overgenomen van Kiem/Prominent en in hun zomeraanbod 2016 opgenomen. Ik ben daar natuurlijk heel erg blij mee.

Wat zijn jouw leermomenten geweest?

Vanaf januari 2014 heb ik elke dag aan mijn verhaal gewerkt. Samen met de redacteur stoeide ik met woorden, een heel leuk proces. Ik schrijf al vanaf de jaren 80 over mijn vakgebied, de klassieke muziek. De laatste 7 jaar tot 2014, zelfs elke dag en ik vond het prettig om dat ritme vast te houden. Een fantasieverhaal schrijven is totaal anders dan journalistiek schrijven, het was echt een mentale omschakeling.

Verhaal tot de essentie terugbrengen is het belangrijkste gebleken. Ik heb uiteindelijk behoorlijk veel woorden aangepast. Daarnaast de woordkeuze en de doelgroep goed voor ogen houden. Ik heb ook veel met de illustratrice gespard. Zij voelde zich gestimuleerd en kwam met geweldige tekeningen. Samen verzonnen we visuele grapjes die nog meer kijkplezier geven. Verhaal en illustraties zijn nu onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Kleuren uitzoeken bij de drukker was ook belangrijk. Hij heeft mij ook allerlei kwaliteit van papier en kaft getoond en samen met mij keuzes gemaakt. De kwaliteit van de boeken van Lemniscaat waren daarbij mijn voorbeeld en wens. Ik ben blij dat te hebben gedaan, want de eerste indruk, kwaliteit van kleur en materiaal, blijkt nu in de praktijk doorslaggevend bij de vakhandel.

Op basis van het boek is een vertelconcert en theatervoorstelling gemaakt. Kan je daar wat meer over vertellen?

De licht-klassieke muziek die is gecomponeerd bij het verhaal, is in het genre van het Melodrama gegoten. Dat betekent dat de vertelster door de muziek heen spreekt. Op deze wijze worden muziek en verhaal één, net zoals in het bekende Peter en de Wolf.
Om een luister-cd te maken, hebben we de muziek bij het verhaal uitgebreid met een Ouverture, een Inleiding waarin de personages en hun muzikale motiefjes worden uitgelegd en de instrumenten worden voorgesteld, en een meezingliedje. De cd duurt 30 minuten en deze versie hebben we ook op scholen gespeeld.

Voor theaters is 30 minuten niet genoeg en is het belangrijk om ook visueel te boeien. Daarom tekent de kunstenaar Gerard de Bruyne live tijdens het verhaal, geprojecteerd op achterdoek. Na het verhaal studeert de vertelster het liedje in met de zaal. We hebben een workshop ontwikkeld en de hele zaal zingt al snel mee. Na het liedje worden alle kinderen uitgenodigd om op het podium te komen tekenen. Ons decor is een papieren strand waarop de kunstenaar schelpen en het zwembadje heeft getekend. Voor de kinderen liggen kleurplaten van schelpen en krijtjes klaar. Terwijl zij samen met de kunstenaar tekenen en kleuren, spelen de vier musici (w.o ik zelf en de componist) fragmenten uit de muziek. Na circa 15 minuten leggen de kinderen hun tekeningen om het strandje heen, en zingen tot slot nog een keer het liedje. De totale duur van de voorstelling is circa 55 minuten.

Waar en wanneer is de voorstelling te zien?

Alle data en locaties van de voorstellingen zijn te vinden op de website: www.matildaenkleinevis.nl

In juni 2016 spelen we ook vier keer in Festival Classique in Den Haag, locatie Spiegelzaal Kurhaus Scheveningen: zo 12 & 19 juni: 11.00 en 14.00 uur.

Wat zijn je ervaringen van de bezoekers?

We krijgen louter positieve reacties van programmeurs, ouders en kinderen. Het artistieke gehalte van de klassieke muziek, vertelling en tekeningen, vindt men van hoge kwaliteit en ouders genieten er zelf ook van. Er is rust in de voorstelling en kinderen luisteren heel geconcentreerd. Met elkaar zingen en samen tekenen, wordt ook gewaardeerd. Kinderen blijven na afloop soms door tekenen en willen niet stoppen. We geven alle kinderen ook twee kleurplaten mee naar huis.

Heb je zelf een aantal favoriete prentenboeken? En illustratoren en schrijvers? En waarom zijn dit jouw favorieten?

Ik vind Richard Scarry altijd goed, er valt zoveel te kijken én het is educatief. Daarnaast de boeken van Lemniscaat, omdat ze zo prachtig getekend zijn en zulke mooie kleuren gebruiken. Het Muizenhuis van Rubinstein vind ik ook een geweldig vondst.
Als kinderboekenschrijfster bewonder ik Tonke Dragt. (Zij schreef geen prentenboeken.) Haar prachtige taal is geschikt voor kinderen én volwassenen. Ik las ze allemaal tijdens mijn jeugd en lees ze nog wel eens.

Ben je momenteel weer bezig met een nieuw prentenboek? Kun je al een tipje van de sluier oplichten?

Ja, ik werk momenteel aan een tweede Matilda boek waarin een instrument een belangrijke rol speelt. Daar wil ik ook weer een luister-cd bij maken met klassieke muziek.
Ook vertaal ik korte verhaaltjes uit het Frans. Ik kreeg dit voorleesboek toevallig in handen. Eerst wilde ik er mijn Frans mee oefenen. Toen bleken het een beetje ouderwetse, maar heel lieve voorlees-verhaaltjes te zijn. Ik herschrijf ze en leer zo veel van andermans fantasie.