Gottmer is een grote en toonaangevende uitgeverij van onder meer kinderboeken en prentenboeken. Tijd voor een interview met acquirerend redacteur van prentenboeken van Gottmer, Marieke Spaans.

Dag Marieke, wat heb jij met prentenboeken?

Het voorlezen van prentenboeken is door de combinatie van woord en beeld wat mij betreft een van de mooiste manieren om te communiceren met jonge kinderen.

Waaruit bestaan de werkzaamheden van een redacteur van prentenboeken?

Ik begeleid de dagelijkse gang van zaken. Beslissingen omtrent het uitgeven van prentenboeken nemen we meestal samen. Ons kinderboekenteam bestaat in totaal uit 5 mensen.

Een normale werkdag zit vol met overleg (met collega-redacteuren en collega’s van de promotie-, redactie- en productie-afdeling), emailverkeer met vormgevers, auteurs en illustratoren, proeven bekijken, manuscripten lezen, vakliteratuur bijhouden enz. 

Aan welke prentenboeken werk je nu?

We werken nu aan de boeken die in de zomer van 2015 gaan verschijnen. Daar zitten ook titels tussen die in het thema van de kinderboekenweek passen, o.a. weer een heel leuk nieuw deel van Boer Boris. 

Hoe beoordeel jij een prentenboek? Waar let je op?

Ik let ten eerste op het verhaal. Wat mij betreft is een goed verhaal de basis van een prentenboek. Dat verhaal moet een spanningsboog hebben die mooi rond is, goed geschreven zijn, geen woord teveel hebben en humor bevatten. Uiteraard zijn de illustraties net zo belangrijk, maar een boek met prachtige illustraties en een slap verhaal gaat mij uiteindelijk vervelen, terwijl ik een boek met een steengoed verhaal en iets mindere illustraties vaker zal oppakken. Wij denken bij elke uitgeefbeslissing ook na of het een boek is wat een kind keer op keer voorgelezen zou willen krijgen.

Hoe gaat het uitgeven van een prentenboek in zijn werk?

Als we het verhaal voor de volle 100% zien zitten, benaderen we in overleg met de auteur een illustrator. Samen bepalen we het formaat en de verdere uitvoering. We stellen een planning op en vragen prijzen aan bij drukkers, lithografen en vormgevers. Dan sturen we de illustrator een gatenproef van de tekst, zodat die precies weet hoeveel ruimte er is voor de illustraties. Als de schetsen klaar zijn gaan we met auteur en illustrator om de tafel zitten om te zien of het de goede kant op gaat.

Wanneer de illustrator de originelen heeft ingeleverd worden ze gelithografeerd (dit gebeurt niet als de illustrator digitale beelden aanlevert) en bekijken we aan de hand van kleurproeven of de kleuren goed zijn gebleven. Dan gaat de vormgever ermee aan de slag. Elke proef gaat langs de bureauredactie, de auteur en de illustrator. Als het definitieve bestand naar de drukker is, vragen we hen om zo spoedig mogelijk vooruitexemplaren te sturen zodat onze vertegenwoordigers ermee op pad kunnen langs de boekhandel.

Tijdens dit hele proces hebben we regelmatig contact met de afdeling promotie en verkoop, zodat zij de winkels zo goed mogelijk van informatie kunnen voorzien. Het idee daarachter is natuurlijk dat die op basis van het materiaal dat we in een vroeg stadium laten zien en onze plannen voor de titel al zoveel mogelijk exemplaren bestellen.

Welke plek nemen prentenboeken in binnen het fonds kinder- en jeugdboeken van Gottmer?

De prentenboeken zijn verantwoordelijk voor zo’n 60% van de kinderboekenomzet. Dikkie Dik en de boeken van Eric Carle (o.a. Rupsje Nooitgenoeg) nemen sinds jaar en dag een belangrijke plaats in in ons fonds. Daar zijn de laatste jaren ook toppers zoals Aadje Piraatje, Gonnie & vriendjes, Ridder Florian, Het molletje, Mama kwijt, Pip en Posy  en Boer Boris bijgekomen.

 Wat waren jouw favorieten – op welke was je het meest trots?

Dat is een lastige vraag want ik sta voor 100% achter alle boeken die wij uitgeven. Thuis lees ik veel voor uit de boeken van Catharina Valckx, Bette Westera en Julia Donaldson. Die slaan bij mijn kinderen blijkbaar erg aan.

Hoeveel prentenboeken heeft Gottmer in 2014 uitgegeven?

Iets meer dan 50 nieuwe prentenboeken en daarnaast ook nog heruitgaven die we soms in een ander jasje staken.

Hoeveel waren daarvan van Nederlandse auteurs en/of illustratoren?

Ongeveer 30%.

Hoeveel manuscripten van prentenboeken komen er per jaar ongeveer binnen bij Gottmer? Belanden deze allemaal op jouw bureau?

Rond de 250 manuscripten. De eerste selectie wordt gedaan door onze uitgeefassistent.

Het is erg lastig om als beginnende auteur of illustrator uitgegeven te worden. Heb jij nog tips?

Het is moeilijker om een goede prentenboektekst te schrijven dan veel mensen denken. Veel lezen, cursussen volgen en niet altijd langs de geijkte paden denken kan helpen.

Welke ontwikkelingen zie jij de komende jaren op het gebied van kinderboeken en prentenboeken?

Hoewel de boeken voor volwassenen het zwaar te verduren hebben door alle digitale ontwikkelingen, geloof ik dat het papieren prentenboek voorlopig wel zal blijven. Het moet dan wel een boek zijn dat het waard is om in je handen te houden. We hechten dan ook veel waarde aan een mooie vormgeving en papier van hoge kwaliteit dat past bij de illustraties. Desalniettemin hebben wij de afgelopen jaren ook al redelijk wat geïnvesteerd in manieren om prentenboeken digitaal aan te bieden, als apps of als e-books. Op die manier kunnen we experimenteren en blijven we alert op de ontwikkelingen in de markt.